MATEGUL TANPE TALI
Karya I Gusti Ngurah Waca Warsana
Karya I Gusti Ngurah Waca Warsana
METEGUL
TAN PATALI
Das
lemahe Luh Manik sampun bangun nabdabang ajeng—ajengan sane pacang adolipun
ring warung ipune. Pianak muah matuannyane luh muani taler sareng repot ngopin.
Makasami ulet makaria, saantkan pukul lima semeng sampun akeh anake sane rauh matumbasan. Genah
warung ipune becik pisan, ring panepi kaaler kota denpasar, ring pinggir
margine ageng. Punka awinanwarung ipune setate penuh antuk anak matumbasan.
Langganan ipun akeh pisan. Dagang- dagang, supir-supir, pagawe pagawe muah
murid-murid sami mararian matumbasan irika.
Sayuakti
warung ipune sampun kasub pisan gena ipun becik, tis, kaungkulan baan punyan
tangi. Ajeng-ajengane sampun kasub indik jaan muah bersihnyane. Duaning Luh
Manik pinter pisan ngracikang ajeng-ajengan, kawatu olih matuan ipune luh.
Pukul
lima semeng sami sampun madabdaban. Warungnyane sampun kabukak. Magedaban anake
rauh matumbasan, kadi semute nyerung gendis.
“Luh,
da the nyen kesusu. Ingetang mabanten jotan malu,” pajar matuannyane luh.
“inggih
meme! Ne suba tanding tiang,” masaur nil uh manik.
“putu,
putu! Kemu aturang banten jotane! Suba keto babdabang ragan ceninge masuk.
Ingetang ngajengang malu!” pajar nil luh manik ring pianak ipune.
“inggih
meme.”
Warung
punika sampun rame antuk anak matumbasan. Kemengan asane luh manik ngayahin.
Aget pesan matuan ipune setate sedia ngopin. Dados ipun anake sane matumbasan
nenten lami nyantosang. Sami pada seneng, saantukan serpis ipune becik
pisan,cepet turing rapi.
“meme!
Ngidih pipise bekelang tiang masuk.” Rauh pianak ipune ngidih pipis.
“
Ditu jemak dikotake ning!”
Pianak
ipune putu sastra mangkin sampun kelas III ring sekolah dasar. Timple ipune
muah pisagan-pisagannyane nyulukang ipun “I Ubuh,” dening bapan ipunesampun
padem. Matilesan pisan ipun ring deweknyane lacur. Makejang anake kapiolasan,
saantukan ipun kasengguh pradnyan ring sekolahan. Dueg pisan masawitra, alep
tetingkahan ipune, turing dueg pisan ngalap pitresnan anak. Sengan ipun luas
masekolah, nyanjaang ngopin pekak ipune makaria ring uma. Diken-kene ring warung
mantu memen ipun madolan. Yan dipradene tan wenten kkaria, ring bale banjarre
ippun ajak timpal-timpal ipune main pingpong.
Ni
luh manik setata repot ring warun. Matuannyane sane muani makaria ka sawah,
sane luh ngopin ipun ring warung. Dikenkenne yan makaria kidikan, ring umah
ipun mabersih-bersih, muah ngelebengan mamahan celeng. Ni luh manik nenten
naenin ngoyong. Dinuju warung ipune
suung, wenten dogen karia sane ambil ipun. Luirnya ngulat-ngulat tipat,
majejaitan, ngrenda muah sane tiosan. Cutetne sebet pisan ipun ngambil karia.
Pukul
sie wengi warung ipune wau katutup. Wus punika langsung ipun nuju ka kamar jagi
sirep. Makelo biasane wau ipun mresidayang sirep aris. Napi ke mawinan?
Saantukan eling ipun ring sikiannyane lacur, katinggalang mati antuk somah
pitung tahun sampun lintang. Duk punika ipun sareng pianaknyane Putu sastra
sane wau mayusa tigang tahun, taler katututan antuk matuannyane luh-muani muah
pisagan-pisagan ipune samian ngater somah ipune I Made Antara, mrika ka
plabuhan Padang Bai. Saking irika ipun jagi mlayar ka Lombok, ngungsi genah
ipun nglanjutang paplajahan ring akademi pemerintahan dalam negri ring kota
mataram. Ipun sareng timpal-timpalnyane malih katigang ring kantor gubenur
polih tugas belajar saking pemerintah propinsi Bali.
Kacerita
Made Antara sampun wenten ring tengah kapale ageng. Sakadi dik kapale punika
ningalin pesisi mlayar ring segarane agung ingih punika ring selat Lombok.
Makasami panumpange ngulap-ulapin sakeng duur kapale ical saking pangaksian,
irika raris sang ngater maulek budal. Sapunika Luh Manik sekeluarga sareng
pisagan-pisagan ipune.
Lacure
nenten sida baan ngelidang. Manawi padewasane mula kaon rauh ring tengah sawage kapale kagebug antuk angin
ribut. Kagulung –gulung antuk ombak ageng sane matulu-tulu. Sang nakhoda sampun
ngusahayang sareng anak buahnyane mangdena sida selamet.
Taler
sampun ngirim SOS ka palabuhan jagi nunas
pitulung. Nanging lacur, tan papura yuakti perjuangan ipune kapale sampun goyah
kemu –mai kapantigang antuk ombak sane lintang madurgama. Pamuputne kapale
remuk. Panumpang –panumpange muah anak buah ipune sami nenten wenten ane
selamet. Makasami padem. Akehan sawan
panumpange muah anak buah kapale nenten kapangih. Punika taler sawannya I Made
Antara.
Sebilang
eling ring padem somah ipune, ten mari Luh Manik angembeng – ngembeng yeh
panon. Sedih ipune tan ja gigis, santukan trsnan ipune makakalih kadasarang
antuk kayun ane suci, cinta sama cinta. Sawetara ataun laminnyane ni luh manik
sekeluarga kasaputan antuksungkawa. Luh
manik sebet kelangan somah sane lintang tresnin ipun, putu satra sebet kelangan
bapa, meme bapannya sebet tan sinepi, santukan panak sane cagerang ipun pisan
padem nadak. Samalihnya sawannyane tan kapanggih.
Sesampune
ngigisang sebet ipune matur ring matuan ipune luh- muani.
“
Meme, bapa! Tiang Makita malajah madagang mukak warung. Apang sida tiang
ngengsapang sebete sakabedik.”
“
yen keto, bapa setuju pesan teken keneh ceninge. Tuisaja bukaraos ceninge.
Apang sing cening bareng nyakit ati
nyen, magenang anak ane tusing enu. Ento ade pianak cening I putu, jalan jani
yasin apang ja ia dadi jeleme melah. Malajah suba madagang. Nangging kangoang
pade mabedik malu! Gabahe ento adep angon pokok !” sapunika tutur matua ipune
nuani.
“
Bapa yen buat anggo pokok tiang nu ngelah bekel abedik, wireh sabilang abulan
tiang polih uang pensiunan beli Madene dikantor.” Matuan luh nimbal sunaur.
“Cening!
Meme muah bapa suba tua. Kenken ja keneh luhe meme nintut. Nyen nawang. Dumadak
ada sweca Widhi. Idupe buka songgane luh! Cara rodan pedatine. Aget lacure mula
matimpal luh! Dumadak je cening ngelah nasibe melah. Kaget uli madagang nyan
luh mresidayang ngenepang isin paon, muah nyekolahang pianak. Meme ajak bapan
luhe mula matempahang awak teken luh!”
Kadi
wenten suecan widhine. Uli sesukat ipun madagang, matingtingan sayuakti nasib
ipun sekeluarga. Mrasidayang ipun mianin isisn paon sawai-wai; nyekolahang
pianak, turing mrasidayang taler mangun muah, antuk hasil madagang kewanten.
Ageng
saya, ageng taler godan ipun. Pisagan-pisagan ipune sane mula madasar gedeg,
ngawe orta sane boya-boya sane tan nyandang piragi. Akehan sane madasar antuk
manah iri, kema-mai nyelek-nyelekang Ni Luh Manik.
“Sing
saja uli hasil madagang dogen ia byidayang ngawe umah gede amonto. Amongkenke
batin anake ngadep nasi? Icing masih ngalamin dadi dagang. Kalingke bati mango
ngawe umah, angon bianpaon dogen kuangan. Yan sing mula ia ngadep kejegegan,
ngadep kajegegan, ngadep kemikane, manis, sing ja nyidayang buka keto. Yan sing
the sajam godot kuping icange aneh!” sapunika pagonjakan anake luh-luh nuju
ipun makumpul ngalih kutu. Sane benehan manah ipune masaur baban.
“lagute
teh layahe sing matulang. Ngraos ulah pesu dogen. Ngebut,cara motore tusing
dadi baan ngerim. Selidik anake malu satondene ngomong. Da madasar baan iri. Apin bedik, apa buin liu
ia maan bati. Mula ia ngelah nasibe. Da je demen nyelek-nyelekang timpal. Yan
suba ia aget, iraga lacuran pasti maan masih kripisane.
Yan
sampun aketo, irika biasane luh-luhe ngomong saling tembung, aling pagedenin,
cara cicinge ngarang tulang tan paisi.
Biasane wenten dogen sane nekedang ring ipun setate eling ring sikian
ipun lacur. Nguda ke liunang ngalih musuh?. Cutetne ipun madagang antuk manah
sane jujur. Punapi ja anake ngraosang, sara ipun! Yening sampun kenjel pasti pacang usan. Dening sampun terang
pisan. Ipun madagang jagi ngyasain pianaknyane I Putu Sastra sane anggen ipun
panegulan manah.
Saantukan
kari wimuda, wau madrebe pianak asiki, sedeng nedenga yuakti gunan ipune. Akeh
pisan anake muani – muani mabudi ring ipun. Napi malih anak tua, truna-trunane
buduh pisan kasmaran. Ring kumpulan pemuda-pemudane ipun kajulukang “janda
kembang”. Saantukan kajegegan ipune ngukup
desa. Kemikane manis, asing ucapangipun nganyudang manah. Kadi sekare sedge
mekare. Miik maimpugan,seger-buger.
Dados
ipun, nyabran dina uli semengan ngantos wengi, warunga punika setate rame antuk
anak lanang-lanang, truna wiadin tua. Tetujonnyane wantah nganggurin Ni Luh
Manik. Makejang pada ngedengan kesugihan ipune. Ngedengan sepede motor muah
sane tiosan. Maderet hondane, yamahane, suzukine muah vespane ring arep warung
trima ipun. Dagingnya nenten tios, wantah ngelemesin luh manik, pacang kaangen
kurenan. Mangingkek Luh Manik matilesan
pesan ring awak ipune lacur. Inget ipun ring madrebe pianak ubuh. Cutet
manah ipun, jagi ngyasain pianak ipune nyantos kelih.
Keneh
manusa nenten ja naenin langeng. Napi malih anak luh. Sawai-wai manah ipune
bise meseh. Punika taler luh manik, saantukan akeh pisan anake ngoda. I GedeParta nyabran dina rauh ngangur mrika. Ipun
sampun ngelah somah, nanging lacur! Sampun limang tiban ipun makurenan, masih
kayang mangkin during madrebe pianak. Ipun sampun kasub sugih. Sawahnyane
makudang-kudang hektar linggahnyane. Sane mangkin wau ngwangun selip ring
arepan umah ipune. Umah ipune mapaekan genah ipun ring umah Luh Manike daweg
kari bajang. Ngraos ipun dueg pisan. Asing ucapanga lengut. Napi malih anake
luh, anak muani rasane lelor miragi.
Sane mangkin sampun wengi. Sawetara pukul
pitu. I GedeParta nyojog rauh ngangur ka warung.
“Halo,
selamat malam luh jegeg!”
“
Selamat malam beli bagus!”
“
Apa kabar luh ?”
“Patuh
teken ibi sanja beli.”
“Sing
ade perubahan?”
“Aduuuh!
Melid gati, suba orahang patuh.”
“Gaya
gati mulane luh, ape buin mapayas adat cara jani. Jegeg cara dedari uli
suarga.”
“Suud
malu ngulgul tiang beli gede! Ngoyong malu dini nah!tiang jagi ngaturanng
canang.”
“Rerainan
ape jani luh?”
“Sing
je ade rainan beli. Mula tiangsebilang peteng setata ngaturang canang nunas
kaselamatan ring Ida batara.”
Luh
Manik Pesu nampa bokoran bek madaging canang. Gede Patra ngantos ring
warung sareng anake sane tiosan sane
patuh tatujon ipun ingih punika nganggur. Nenten lepas-lepas matan ipune ring
luh manik. Tindakan muah tayunganne lemuh magelohan nganyudang manah. Pakrimik
ipun pedidian.
“Aduh
dewa ratu, yen amone jegeg anake luh, teked ka suargan adu tusing bakal kaciwa
ratu Betara! Dumadak jai pun nyak makurenan teken titiang.”
Sedek
ipun ngrimik asapunika, manahnyane nerawang doh pisan. Tengkejut ipun mirage
suarannyane Luh Manik.
“Apa
orahang beli ajak pedidian cara anak buduh? Ngrimik cara munyin tibangbung
dingeh tiang?”
“Sing
Luh. Beli agen pesan teken goban luhe. Kalah ratu sirikit uli siam.”
“De
je beli bes sanget ngajum anake buka tiang. Da bes tegeh nunjuk tiang, dilabuhe
tusing babak belur!”
“Beli
ngorahang amen benehne luh. Saja beli buduh paling teken luh.”
“Bedikang
ngajum, bedikang! Sang ade pis cenik!”
Wangine
sampun ngawayahang. Warung ipun sampun sepi. Kantun ipun kewenten sareng kalih.
Negak mapaekan. Gede Parta ngalak sesolahan ipune, ngancan gudip liman ipune.
Sambil ngusap-usap boknyane ipun ngomong sada bamban.
“
Luh cutet beli ngidih kaputusan luhe jani. Suba telung bulan mkelone beli
melali mai ngalih anake buka luh, dadi tuaramrupa ape. Mulane luh demen
ngawening apang beli sesara. Pedalem anake beli abedik! Bang anake beli raos
abuku. Da endepange kene, buka sambuke ditengah segarane agung mailehan panting
ombak tusing karuan-karuan. Sadia pesam keneh beline yen luh nyak ngidepang
munyin beline. Luh bakal idih beli anggon beli somah. Kenken? Da nake nengil
dogen cara bedogol! Bang anake beli raos abedik!”
Bebelan
rasane Ni Luh Manik mirage baos I Gede Partane. Sujatine manah ipun sampun
numplek pisan pisan ring I Gede Parta, nangingke wenten sanekamadang ipun, santukan
ipun sampunmadrebe somah. Lek manah ipunengrebut ku renan anak.
“Beli,
beli gede! Yan buat ento, uli mare beline mlali mai suba kene baan tiang mace.
Legan beline trima tiang. Nanging yan pacang makurenan sing sida antuk titian
nagingin.”
“Sangkal
keto? Apa makrana? Baan beli suba ngelah somah?
Wirwh ada I Putu Pianak adine? Ento ane nyantulungang keneh adine. Kaden
beli suba melid ngorahang teken adi. Kurenan beline suba setuju teken adi. Ia
anak bengkung, tuara byidayang ngelah pianak. Buina ia ane saget nesek beli,
apang de kone beli nyesel di mani puane. Buat pianak adine I putu, eda adi
sengsayai beli sanggup nanggung ia nyekolahang nganti setegeh-tegehnyane. Buin
abesik adi! Ingetang gunan ipune! Percuma adi idup yan sing bisa ngisep madun
liange. Buin pidan adi buin maan ngulurin liang? Yan sing jani dienune bajang?”
Mrase
kalilih ipun Luh Manik mirage baoseasapunika. Kapineh-pineh antuk ipun sayuakti
patut sami. Saenune maurip iraga ngulurin liang. Kadi layangane polih angin
aris nrawang keneh ipune ngancan ngdohang ngungsi langite biru, lali ring
sikian ipune lacur, lali ring pianak. Sampun kasusupan antuk raos manis,
kaayun-ayunang ring taman sekare sane bek anuk kasukan. Makaklih lali ring
awak. Mlayar ring segara madune, kagulung-gulung antuk ombak sangiang samara.
Rasa-rasane nenten wenten anak tiosan ring gumine.
“Adi!
Dong tugtugang tresnan adine teken beli. Tulungan beli lara, adil idepang ja
ragan adine ngancit ukudan beline uli
kawah candradimukane!”
“Beli,
beli gede! Anggon beli gena nyaratang anak buka tiang? Beloge ngonyang
nyajawining nelahang dogen.”
“Beh,
beh! Ene mara ia! Eda ja liunan gaya! Cutetne adi, sanggup teh nampi beli
nganggon kurenan. Kenken krasabaan adi?”
“Sara
suba beli baan ditu. Tiang tusing bisangorahang apa- apa. Keto ya baos beline,
kudiang tiang makelid? Satmaka anake buka beli ngejuk be di panene.”
“Sakadi
anake menang lotre enem yuta egar manahnyane I Gede Parta mirage baos Luh
Manike. Sampun enam antuk ipun mamanahang, artin ipun lamaran ipunne sampun
katampi.
“Kene
Luh. Apa men buin lantangang. Cutetne buin mani peteng pukul siane beli lakar
ngalih adi mai. Apang Luh tragia nyen nyantosang beli.” Ni Luh Manik nenten
masaur. Yan punika ring payudan ipun sampun kalah.
Benjangne
semeng, mabaiayutan ortine. Truna-trunane mangonjakang ring pajongkokan
ngrembugang inidik hubungan Luh Manike sareng I Gede Parta.
“Lamun
suba anak sugih ajankeles baana anake luh.” Keto pakrinik ipune sami sambilanga
ngecel ayam.
“Jani
suba gantin bingine pungkat. Aduh tui aget Pak Gede Parta. Maan somah jegeg,
sugih. Mapunduh agete ditu!” masaur sane lianan.
“Pokokne
buka barange anu took. Tonden karoan ia ngelanang, wireh konden juanga. Keneh
anak luh bise meseh sai-sai. Yan sing mula jutukarma, yan sing mula peganti,
yang sing mula utange ditu joh para ia bakal anggona kurenan. Yan mula lacure
mapunya, ubungaane rapat bise uug. Anake ane sube makurenan bisa palas.” Nutur
malih sane lianan.
“Nah
cai mula liunan tutur! Lengar tendas caine amah tutur. To mekrana kayang jani
cai tusing ngelah kurenan. Bes belig, lebihan pilih!” Makalukan yuakti ortine
ring margi-margi. Napi malih ring kumpulan luh-luhe. Makejang pada demen
ngraosang timpalne. Ring tugade dinuju kayeh, pagrumung ipun ngreta saling
sautin. Nenten sane mabuaka ngesengin kuping, mangda terang miragi. Rame pisan.
Sekadi anake ningehang orta indik pendaratan manusa ring Tulane.
Luh
Manik anak mula tebel kupingnyane. Nenten naenan ipun ngrungu orta sane
makangin-makauh nenten karuan-karuan. Seleg ipun ngrug madolan ring warung.
Saantukan janjin ipune sampun pasti ring I Gede Parta, irika raris ipun matur
ring matuan ipune makakalih.
“Meme
bapa ajak dadua tiang nunas sinempura pisan, wireh belog tiange bes kliwat.
Sigug tiange ngoyang. Yan apa ane ngengkleg tiange. Buin nyanan peteng tiang
jagi ninggalin bapa ajak dadua muah I Putu. Wireh sampun pas pisan janjin
titiange ngajak beli Gede Parta. Da nyen bapa pedih teken tiang. Runguang
cucunbapane jumah melah. Dija ja tiang ngoyong. Uli ditu nyen bapa muah I putu
tresnin tiang. Uli ditu baan tiang ngyasain bapa. Pengidih tiang da nyen bapa
med mapianak teken ukudan tiange, yadiapin tiang tusing nu dini ngajak bapa.”
Wus punika raris ipun ngeling sigsigan. Mataunyane kapioalasan pisan ring ipun
tumulimasaur alus.
“eda
ten cening ngeling Luh! Bapa tusingja pedih, wireh bapa sube tain mawak bajang.
Bapa suksema pesan teken Luh. Wireh sube olas pesan nunggu anake buka bapa muah
memen ceninge dini. Yan lenan teken Luh, meh-mehan pidan sube bapa kalian. Nah
yan suba mula kembang keneh ceninge, majalan sube cening apang melah. Nanging
yan dadi punggelin bapa, antosang malu apang kalih ia I Putu. Dening cening
sube menjajanji pasti kudiang bapa? Sing nyidayang cening matempo malu?”
“sampunapiang
tiang mena bapa. Kadukang sampun sanggupin tiang. Yan tiang ngelengin janji,
tong ja gigis pangupete sane pacing trima tiang!”
“yan
keto ja, lautang suba rencanan ceninge. Nanging eda nyen cening engsap teken
ukudan bapa teken memen ceninge. Nanging eda nyan cening engsap teken ukudan
bapa teken memen ceninge. Ingetang pianak ceninge I Putu. Da nyen cening nelep
megedi. Apang tau masih bapa nyen. Gaenang masih ragan ceninge tongos.
Luh
Manik sampun tragia nyantosang pangrauh I Gede Partana. Sampun mapayas aken.
Jegege ngonyang, pinaka dedari wau turun saking suargaloka. Pukul si kirang
lime menit. Malih limang menit kewatan, sah sampun ipun dados somah I Gede
Partana, wusan kajulukang janda kembang. Tindakan ipun paling. Mrawat-rawat
ring mata ne nrawang doh pisan, kagiat ipun miragi matuannyane Luh jerit-jerit,
katulung-tulung.
“tulung,
tulung. Aduh Dewa Ratu, kenken ja cucun tiange?” ngencol ipun mlaib nyagjag.
Kapanggih raris matuanyane luh-muani ngurut-urut pianaknyane I Putu Sastra.
Awaknyane panes bara, nenten eling ring raga. Sawetara wenten empat puluh satu
derajat selsius. Pisangan-pisanganyane akeh sane rauh nulungin. Wenten sane
nyimbuh, wenten sane ngrut-urut baan minyak angin muah rheumason makasami
nenten mersidayang.
“Nelahang
kompres dogen baan es bapa! Kebenengan di warung nu ada sisan es atebih,” pajar
ipun Ni Luh Manik, nuli mlaib ka warung ngambil es. Sesampune kakompres, sida
raris panes awak anake alit turun. Sawatara dasa menit eling anake alit malih
ring raga. Kapanggih memenyane ngurut-urut raris ipun ngeling sengu-sengu,
sinambii mesesambatan.
“meme,
meme! Da tiang kalian!”
Makebios
yeh panon Luh Manike mirage eling pianaknyane. Tumuli ipun masaur sambilang
ipun ngurut-urut batis pianakngane.
“suud
ngeling Ning! meme sing ja ngalin buka
cening.” Nyag rasane manah ipune. Lebih-lebih yen ipun eling ring janjin ipune
sampun puput ring I Gede Parta. Tengkejut pisan manah ipune ngatonangsaantukan
I Gede Parta sampun wenten irika.
Baagbiing, makudas-kudas panjusang peluh. Pisagan-pisagan ipune makejang
bengong mabalih.
“men
kenken I Putu Luh?” mataken ipun ngicalang kabibilan manahnyane.
“Awake
bara beli! Ia maan engsap teken awaksawetara desa menit. Nanging mangkin sampun
inget malih, turing panesnyane sampun taler ngigisang.”
“yen
keto luh! Melahan priksaang dogen buin mani kadokter. Beli ja ngateh nyen. Jani
wireh nu peteng tegarang bang malu ia pil apese!”
“inggih
beli. Becikang benjang pacang rembugang titiang malih ngajak I bapa.”
Rencana
ipune jagi mamargi, nganten wengine punika wangde sapisan saatukan bencanene
sane tong dados antuk ngelidang. I Gede Parta makelemah ngijengin I Putu Sastra
irika.
Ni
Luh Manik bimbang ring manah. Inget ipunring elling pianaknyane tuni. “memeda
tiang kalian!” kadi paniubangane yuakti. Malihbaatan ring pianak, malih baatan
ring IGede Parta manah ipune.
Tengkejut
malih ipun tan sinipi. Rasa-rasa wenten suara ngawag-awag kapirangi, sekadi
suara somah ipune sane sampun padem.
“Adi,
ingetang nyen anake buka beli matannem dini ditengahpasihe. Melahangnresnin
pianak beline I Putu!”
Lami
ipun engsek ring manah. Eling ipun ring sumpahnyane dumun, daweg wau
pangantenan. Sumpah pacang trsna trus masomah kayang kawekas. Sesampune ipun
nimbangin antuk manah sane rena, iirika raris ipun mutusangjagi nolak lamaran I
GedePartane. Tumuliipun ngambil kertas muah pulpunpacang kanggen surat sane
praya katur ring IGede Parta.
Denpasar,
15 Maret 1975
Beli
gedeparta Yth.
Pinih
riin tiang nunas senampra pisan banget, maantukan titian nenten mersidayang
nagingin janjin titian ring beli. Beli taler sampun uning ring bencana sane
nepen pianak titiang. Wireh asapunika sane mangkin titiang nunas mangda beli
ledang nyabut janji tiange punika. Angep nenten wenten. Sampunang beli duka
ring titiang, dening titiang sampun mutusang pacing nresnin pianak, sane anggen
titiang panegulan manah, buat legan beline ring titiang muah ring pianak
titiange I Putu, titiang matur suksema pisan.
Beli
Gede! Sane mangkin wau titiang eling ring awak. Napi kaden sane ngangkebang matan
titiange, kadi tiang sanggup masomah teken beli, memadu ngajak I embok maduang
beli, yadiastu ke is tuara nyidayang ngelah pianak.
Sayuakti
beli, pianak punika penting pisan, dening ipun sane pacing nyledinin iraga
mani-puane yaning suba tua. Nika te mawinan titiang nagmbil kaputusan sekadi
mangkin. Yan saje mula beli sarat teken pianak pirengang atur titiang. Da
sbeet, da putus asa. Seken ke kayun beli? Yan jati buka keto rerehang ragan
beline ubad ajak dadua. Kema laku ka Denpasar! Dija kayun beline? Ring dokter
pamerintah, ring partikelir sara kayun beline. Cutet jani gumine suba maju.
Dumadak ja Bapak Dokter sida nulungin beli, nanging beli apang teher.
Inggih
wantah amunika kewentenan atur titiang. Pamekas ipun nyabut janjin titiange
ring beli, mogi-mogi Ida Sang Hyang Widhi sueca ngicenin beli katurunan. Malih
apisan, ttiang nunas ampura apang banget pisan!
Titiang
Luh
Manik
Kadi
bogolan lepas saking bui manah ipune ri wus ulis surat punika. Malih ajebos
surat punika jagi papetang ipun ring anak matumbasan sane mapisaga ring I Ged
Parta sane sanggup nyingidang rahasia ipune.
Pukul
tengah tiga nyanjaang.
Ring
kamare kapanggih pisanak ipune sirep lelep tan makrisikan. Rena pisan. Luh
manik makenyung manis ngaksi, tumuli mabaos ring manah.
“Uduh
cening pagantunga keneh memene!”
Suaran
radione nguci alus pisan, nyiarang pupuh semarandhana saking RRI Denpasar. Ni
Luh Manik matambah-tambah rena ring manah.
0 komentar: